Eigendur leiguíbúða!

Ég hef undanfarið verið að kanna leigumarkaðinn bara til að sjá hvernig staðan er á þessum leigumarkaði því það gæti vel verið að maður þurfi að leigja sjálfur innan tíðar.

Og ég verð að segja að mér finnst margir þeir sem ætla að leigja íbúðirnar sínar út eingöngu gera slíkt vegna græðgis.

Mér finnst þetta pakk vera ógeðslegt

Ég sá íbúð auglýsta fyrir nokkru síðan, 3-4 herbergja, miðsvæðis í rvk og leigan var bara út úr kú.

230 þús á mánuði!!!

Er ekki allt í lagi eða hvað?

Það er enginn furða að það verði stutt í næsta hrun.

Íslendingar eru margir hverjir gráðugar fitubollur og er andskostan sama hvernig nágranninn við hliðina hefur það.

Ráða ekki við húsaleiguna

Athugasemdir

[Sumarliði Einar Daðason, 13.8.2011 kl. 09:36]

Þetta er því miður orðinn kaldur veruleiki venjulegs íslendings - allt í boði Íbúðalánasjóðs og Velferðarráðuneytis, sem vinna gegn lögum um Íbúðalánasjóð og eigin markmiðum í velferðarmálum!

[Margrét S. (IP-tala skráð) 13.8.2011 kl. 10:21]

Þetta er eitt af birtingarmyndum verðtryggingar á alla skapaða hluti hér á landi nema laun.  Húsaleiga hefur hækkað gríðarlega á örfáum árum og er nú svo komið að heil útborguð mánaðarlaun verkafólks dugar ekki einu sinni fyrir húsaleigu.  Flestir húsaleigusamningar eru verðtryggðir og safna á sig hækkunum nánast í hverjum mánuði á meðan laun standa í stað og skattar hækka.  Græðgi eigenda leiguíbúða er líka slík að það er óhugnanlegt.  Það er rétt að mörgum Íslendingum virðist vera alveg sama um náungann, græðgi ársins 2007 heldur áfram, og nú er níðst á láglaunafólki áfram eins og þá.

[Örn Gunnlaugsson, 13.8.2011 kl. 10:48]

Ef þú átt íbúð sem er ca 30 milljón króna virði, hvað viltu fá í vexti fyrir peningana sem liggja í íbúðinni?

Reiknaðu út þessa vexti og bættu við fasteignagjöldum. tryggingaiðgjöldum og viðhaldskostnaði.

Ég fullyrði að skárra er að eiga peningana inni á reikningi á lágum vöxtum en að standa í að leigja út svona eign.

Það sem skekkir hins vegar allan útreikning hér er hin svokallaða verðtrygging sem einhverjir fábjánar fundu upp hér á Íslandi að því er virðist í einhverri eiturefnavímu. Þeir sem ráða þjóðfélaginu í dag eru greinilega enn á einhverju spítti (sem virðist því miður enn sterkara en þegar þetta var fundið upp) því ekkert gera þeir til að fella þessa svokölluðu verðtryggingu niður.

Tryggingar eru seldar hjá tryggingafélögum - vill eitthvert þeirra selja þér verðtryggingu?

Verðtrggingu hefur meira að segja vanþróuðustu ríkjum veraldar ekki látið sér hugkvæmast. Hér á landi höfum við hins vegar hinar ýmsu nefndir og ein þeirra er tekjustofnaorðskríflisuppfinningarnefndin - en við Íslendingar kyngjum jú öllu! .... eða er ekki svo?

[Sumarliði Einar Daðason, 13.8.2011 kl. 10:58]

Þessi verðtrygging er auðvita búin að vera að grafa undan efnahagskerfinu beint og óbeint hér á landi, allt í skjóli einhvers ruglaðs lífeyrissjóðskerfis, sem leikur sér að sparnaði almennings í ruglaðar fjárfestingar eins og peningarnir væru þeirra eigin.

[Jón Páll Gardarsson (IP-tala skráð) 13.8.2011 kl. 12:17]

Býd íslendinga velkomna í heim raunveruleikans. Ég er vanur thví frá útlöndum ad mánadarleiga er ca 1% af fasteignaverdi. Ad leigja út húsnædi er vidskiptarekstur og ef ekkert situr eftir nema afskriftir er lítill grundvöllur fyrir rekstrinum.

[Magnús Ágústsson, 13.8.2011 kl. 13:46]

ég er að leigja 3ja herbergja á 125.000kr með öllu innbúi

[Sumarliði Einar Daðason, 13.8.2011 kl. 15:18]

Jón Páll, 1% leigugjald á mánuði virkar kannski í siðmenntuðum samfélögum þar sem ríkir einhver stöðuleiki. Það sem telst vera góð laun hér á Íslandi (fyrir utan einhvern þröngan hóp útvalinna) er í raun undir lágmarkslaunum  í Danmörku. Skattbyrðin hér er sú hæsta í heimi. Þar að auki höfum við verðtryggingu á flestum langtíma lánum og leigusamningum sem virkar eins og olía á verðbólgu. Það er enginn að stíga á bremsuna til þess að stoppa verðrýrnun á ISK. Seðlabanki Íslands og ríkisstjórnin eru ekki að slá í sama takti - og hafa sjaldan gert, frekar en aðrar ríkisstofnanir eins og Íbúðalánasjóður.

Núverandi ríkisstjórn samanstendur af reynsluboltum sem sumir eru búnir að vera ráðherrar áður - samt virðast þeir koma ofan af fjöllum!

[Jon Pall Gardarsson (IP-tala skráð) 13.8.2011 kl. 16:13]

Skattbyrdin í Danmörk er um 50% og í Noregi 36% og uppúr. Íbúdarverd er einnig hærra í bádum löndum sem gerir leigukostnad almennt ekki lægri midad vid laun ef skodad er leiguverd í midbæ höfudborga thessara landa. Sjálfur leigji ég 38fm íbúd í blokk midsvædis í Oslo og greidi 200.000 ísl á mánudi sem kallast lágt verd. Markadsverd er ca 240.000 fyrir hana. Ef litid er á launamun á Íslandi og Noregi er verdid sambærilegt ef ekki Íslandi adeins í vil.

[Arnar Bergur Guðjónsson, 13.8.2011 kl. 18:19]

Íbúðaverð í Osló er dýrt, en verður ódýrara ef þú ferð nokkuð út fyrir Osló.

Ég segi það samt, Eigendur leiguíbúða eru margir hverjir gráðug svín!

[sveinn sigurður ólafsson (IP-tala skráð) 13.8.2011 kl. 18:23]

gallinn við að bera saman við "siðmenntuð" lönd, er að þau eru í raun ekkert svo siðmenntuð..

frekar léleg stefna að hafa "sama og aðrir" frekar stefna á enn betri heim..

en þótt séu ýmsir góðir vindar að blása, þá tel ég samt að kæmi annað hrun eftir hámark 10 ár, þótt ég telji reyndar að þessir góðu vindar gætu kannski flýtt hruninu um nokkur ár og gert það léttara hrun, þ.e eingöngu hrun fyrir þá sem hátt fóru á kostnað annarra.

annars er það augljóst að meira og meira ríkidæmi á hendur fárra, getur ekkert þýtt annað en bókstaflegan þrældóm fyrir flesta.

[k (IP-tala skráð) 13.8.2011 kl. 21:04]

1% leigugjald af 20 milljón króna íbúð er 200 þúsund á mánuði. Fyrir 20 milljónir fær maður 80 fm íbúð í Reykjavík.

[Vilhjálmur Bjarnason Ekki fjárfestir, 13.8.2011 kl. 23:14]

Það er skömm af því hvað margir hér á landi þurfa að velja á milli þess að eiga fyrir mat eða eiga fyrir leigunni eða afborgunum lána húsnæðis fyrir fjölskylduna. Ég hef margoft, bæði í bloggi mínu og vinnu fyrir Hagsmunasamtök heimilanna þar sem ég er í stjórn, bent á að það er ekki bara skuldavandi sem almenningur á við að etja hér á landi heldur líka að launavandinn sé orðinn það mikill að það sé sívaxandi fjöldi fólks sem hefur ekki efni á að halda heimili með sómasamlegum hætti og þurfi að bjóða börnum sínum upp á eitthvað sem á ekki að þurfa að líðast í þjóðfélagi eins og okkar. Bendi ég t.d. á skrif Hörpu Njáls þessu til staðfestingar en hún hefur bæði verið sjálf og sem hluti af GET hóp Hagsmunasamtaka heimilanna fjallað um framfærslukostnað og fátækt á Íslandi. Höfum við bent á að gera þurfi raunframfærsluviðmið sem grunnlaun, tryggingar, bætur og atvinnuleysistryggingar yrðu miðaðar út frá. Það sem gert var hér fyrr á árinu og kallað var neysluviðmið var ekkert annað en mæling á neyslu en hafði ekkert með það að segja hvað kostar að lifa á Íslandi fyrir fjölskyldurnar. Til skýringa felst munurinn á útreiknuðum neysluviðmiðum og raunframfærsluviðmiðum í því að annars vegar er miðgildi raunneyslu mælt út frá fyrirliggjandi gögnum Hagstofu Íslands. Hins vegar er eðlileg raunframfærsla fundin út af sérfræðingum og er þá miðað við að skilgreina framfærsluþætti og  þjónustu sem  á að teljast fullnægjandi lýsing á hóflegri og eða eðlilegri framfærsluþörf fjölskyldu af tiltekinni stærð, á tilteknum stað og á tilteknum tíma. Út frá skilgreindum framfærsluþáttum sem teljast uppfylla eðlilega framfærsluþörf er fundinn raunframfærslukostnaður. Raunframfærslukostnaður og lágmarks framfærsluviðmið unnin út frá þeim hafa um margra ára skeið verið opinber á öðrum Norðurlöndum, svo sem Danmörku, Svíþjóð og Noregi og eru grunnlaun og annar framfærslukostnaður miðaður við það þannig að þeir sem eru með lægstu launin og lifa á bótum geta lifað nokkuð mannsæmandi lífi í þessum löndum sem er ekki hægt hér á landi.Að mínu mati er það ein mesta kjarabótin sem völ er á að aflétta verðtryggingunni af heimilum landsins og setja á sama tíma hámark á vexti húsnæðislána þannig að allir aðilar hafi hag að því að halda verðhækkunum í lágmarki og þar með verðbólgu sem verðtryggingin er afleiða af.     Ástandið á eftir að versna mikið ef við förum ekki að horfast í augu við vandann og gera það sem gera þarf og vil ég meina að það sé mikill dulinn vandi, t.d vegna þess að fjármálastofnanir skrái vandann ekki rétt og séu ekki að gefa upp réttar tölur um fjárhagsvanda heimilanna. Má í því sambandi minnast á að það eru ekki til samræmdar tölur um þann vanda sem þó er hægt að mæla og frumvarp sem gefur leyfi til samkeyslu gagn er kæft í nefnd þingsins.  Þetta er ekkert annað en þöggun af verstu tegund sem kemur til með að bíta okkur illilega þegar hið rétta kemur í ljós og áhyggjur mínar og okkar í Hagsmunasamtökum heimilanna er að þá verði vandinn orðinn nánast óbærilegur fyrir allt of marga með öllu því slæma sem því fylgir.   Hvet alla til að fara inn á heimasíðu Hagsmunasamtaka heimilanna, sem er heimilin.is og taka þátt í undirskriftarsöfnun okkar um áskorunar til stjórnvalda um leiðréttingu stökkbreyttra verðtryggðra og gengislána með kröfu um þjóðarathvæðagreiðslu ef stjórnvöld hafa ekki dug í sér til að gera þetta af sjálsdáðum. 

[Landfari, 13.8.2011 kl. 23:57]

Miðað við verð á íbúðum hefur leiga verið allt of lág undanfarið. Þess vegna hefur fækkað þessum leiguíbúðum.

Arnari Bergi finnst það græðgi ef íbúðareigendur vilja leigja sína íbúð fyrir kostnaði. Sennilega veit hann ekkert hvað það kostar að eiga íbúð, allaveg verður það ekki séð af skrifum hans. 

Það þykir frétt að  leiguverðu sé komið yfir afboranir af húsnæðilánum. Það er eins og það hafi ekki verið nein frétt að leiguverð var undir afborgunum af húsnæðislánum sem er alvarlegt ástand fyrir báða aðila á leigumarkaði.

Sumarliði, þú ættir að kynna þér vel hvað verðtrygging er áður en þú ferð að skrifa meira um þetta fyrirbrigði. Einnig væri fróðlegt fyrir þig að afla þér upplýsinga hver verðbólgan var hér áratuginn fyrir verðtryggingu, þegar engin olía var til að kynda undir verðbólgunni, og hver hún hefur verið síðasta áratugin. Einnig ættirðu að skoða hvað þeir sem fengu greiðslur úr óverðtryggðum sjóðum gátu keypt fyrir lífeyrissjóðsgreiðslurnar sínar á móti þeim sem fengu greiðslur úr verðtryggðum sjóðum eins og t.d. opinberir starfsennn.

[bobbi (IP-tala skráð) 14.8.2011 kl. 02:25]

Svo er kannski verið að biðja um 2-3 mánuði fyrirfram og 400 þ. í tryggingu. Þetta er dáldið klikk. Ég endaði með að fá mér smáherbergi í sameiginlegu húsnæði með öðrum.

[Jon Pall Gardarsson (IP-tala skráð) 14.8.2011 kl. 08:26]

Vilhjálmur Bjarnason , thú talar um ad Noregur hafi lægstu laun og bætur midad vid mannsæmandi líf. Thad er ekki rétt, fólk á bótum og á lægstu launum getur enganvegin stadid undir húsaleigu midsvædis í Oslo og í flestum tilfellum getur thad ekki leyft sér neitt umfram ad lifa frá degi til dags. Fátækt er meiri en madur sér á fínpússudu yfirbordinu og félagsthjónustukerfid med thví lélegasta sem thekkist í hinum vestræna heimi. Noregur er frumskógarríki kapítalismans thó ad margir kalli thad sídasta vígi gamla sovét.

[Sumarliði Einar Daðason, 14.8.2011 kl. 09:02]

Landfari, ég vona að margra ára hagfræðimenntun mín hafi skilað mér einhverjum skilningi um peninga og verðtryggingu. Ég efast um að þú skiljir eðli og áhrif verðtryggingar á hagkerfi eins og okkar sem á að stjórnast af stýrivöxtum (og tækisfærissinnuðum ríkisstjórnum). Ég þekki vel sögu krónunnar og hvernig hún hefur verið í frjálsu falli þau rúmlega hundrað ár sem hún hefur verið í notkun hér á landi. Til þess að einfalda þetta fyrir þig þá má segja að verðtrygging er X í þessu dæmi: 2 + 2 + X = 4 + x (sem gróflega þýðir að enginn veit útkomuna og enginn getur gert áætlanir). Ef þessum X-faktori er sleppt þá VERÐA ALLIR að passa uppá að viðhalda verðmæti og stöðuleika peninga.

Sá sem fær verðtryggingu hefur að sjálfsögðu engar áhyggjur og það eitt hefur verið að skapa þennslu (verðbólgu) hér á landi.

Afborganir á lánum eru ekki gjöld borgarans, það er hins vegar afskriftir/viðhald fasteigna og kostnaður sem tengist fasteigninni beint. Allt annað er hagnaður til eignamyndunar fyrir leigusalann! Ætli mönnum myndi ekki bregða ef bensínstöðvar færu að vera með 1.000% álagningu á bensín? Þeir gætu kannski beitt sömu rökum og þú - eigandinn vill að þú borgir afborganir og kostnað af lánum sem hann tók til þess að kaupa þessa bensínstöð, plús verðtryggingu. 

Það eru ekki allir sem hafa tekið lán til þess að kaupa fasteign til þess að leigja út. Það má hugsa þetta eins og kaup á hlutafé, það kemur ekki rekstri hlutafélagsins við þó einhver hluthafi hafi steypt sér í okurskuldir til þess að fjármagna hlutabréfakaup sín - hann á ekkert að fá meiri hagnað en aðrir hluthafar sem áttu fyrir sínu.

[Jon Pall Gardarsson (IP-tala skráð) 14.8.2011 kl. 10:29]

Thad væri til lítils ef ad bensínstödin fengi ekki inn hagnad til ad greida af fjárfestingum sínum.

[Landfari, 15.8.2011 kl. 01:40]

Ef þú veist Sumarliði að krónan hefur verið í frjálsu falli þau rúmlega hundarð ár sem hún hefur verið í notkun hér á landi þá veistu væntanlega líka að upptaka verðtryggingar jók ekki á það fall. Hvernig má það þá vera að afnám verðtryggingar stöðvi það fall.

Ef þú horfir á söguna til að byggja framtíð á þá sérðu að launavísitlaln hækkar meira en neysluvísitalan til lengri tíma litið. Það þýðir að kaupmáttur hefur verið að aukast. (Skattmann getur að vísu haft áhrif á kaupmátt ráðstofunartekna)  Það þýðir að það er auðveldara að gera áætlanir með verðtrygginguheldur en án hennar.  Ef þú hefur ekki verðtrygginguna veistu ekkert hvers virði sparnaður þinn til fjárfestingar síðar verður. Það er undir hælinn lagt hvort þú þekkir bankastjórann nógu vel eða sért í réttum flokki til þess að hann láni þéri. Ef þú ert heppinn færðu helming þess fjár sem þig vantar í verkefnið að láni og restina verður þú að fjármagna hjá okurlánara og/eða með vanskilum á dráttarvöxtum með tilheyrandi kostnaði.

Með verðtryggingunni geturðu lagt til hliðar og safnað í sjóð til að fjármagna verkefni sem fyrirhugað er að fara útí síðar. Þegar að því kemur geturðu gengið að því nokkuð vísu að geta fengið lán hjá þínum viðskiptabanka fyrir því sem á vantar (nema náttúrulega að þetta sé einhver arfa vitlaus hugmynd) og þannig komið verkefninu á koppinn með reysn án þess að vera vanskilamaður  út um allan bæ.

Ekki veit ég hvort það er kennt í þessu langa námi þínu að þessi lélega króna okkar er afleiðing en ekki orsök af þeirri efnahagstjórn sem við búum við. Það verða sannarlega ekki fleiri til að passa uppá verðmæti krónunnar ef verðtrygging verður afnumin nema síður sé.

En meðal annara orða, er þetta virkilega kennt í hagfræðinni og þá við hvaða háskóla?

"Sá sem fær verðtryggingu hefur að sjálfsögðu engar áhyggjur og það eitt hefur verið að skapa þennslu (verðbólgu) hér á landi."

Ef við afnemum vertrygginguna eiga allt of margir hagsmuna að gæta að verðbógan verði sem mest til að greiða niður fyrir þá mislukkaðar fjárfestingar og ævintýramennsku. Ellilífeyrisþegar eiga að vísu allt sitt undir að veðrbólgan verði sem minnst en þeir eru í engri aðstöðu og nánast áhrifalausir eins og kjör þeirra bera vitni um þrátt fyrir þó verðtryggðan lífeyrissjóð.

Rekstur þarf að skila arði til að hann borgi sig. Skiptir ekki máli hvort hann er fjármagnaður með eigin fé eða lánsfé því hann er ekki á réttu róli ef hann skilar ekki arði af eigin fé. Hinsvegar ertu miklu betur varin af seiflum með reksturinn fjármagnaðan með eigi fé.

Aðeins svo í lokin vena síðustu málsgreinar þinnar.  Hvers vegna heldur þú að Húsasmiðjan, Penninn og öll þessi fyrirtæki, hverju nafni sem þau nefnast, hafi farið á hausinn eða tekin í gjörgæslu bankanna? 

Það var vegna þess að fyriræki A tók hátt lán til að kaupa  fyriræki B sem var annars í góðum rekstri og skilaði hagnaði. Síðan var fyrirtæki A og B sameinað og tekið lán í bankanum til endurfjármögnunar fyrirtækanna og þar með var fyrirtæki B farið að borga skuldir fyrirtækis A sem það réði ekki við þegar minnsti samdráttur varð á markaðnum.

Þetta er að vísu bæði löglaust og siðlaust en svona hefur þetta verið framkvæmt árum saman og skatturinn hefur ekki mannskap í fara ofan í saumana á öllum lánum allra fyrirtækja sem sameinuð hafa verið og rekja í sundur hvaða hluti af hverju láni er vegna upphaflegu fjárfestingarinnar og hvað er vegna rekstrar því í ársreikningnum er þetta allt fært sem fjármagnskostnaður vegna rekstrar.

[Sumarliði Einar Daðason, 15.8.2011 kl. 09:06]

Landfari, með því að lánveitandi eru 100% tryggður fyrir höfuðstóli lánsins (við sleppum hér veðum og öðrum tryggingum) og hefur svo sína fínu vexti, þá er enginn hvati til þess að vanda sig sérstaklega í þennslu. Hann þarf ekki að hafa áhyggjur af verðbólgu. Hann gæti þess vegna lækkað sína vexti til þess - bara til þess eins að viðhalda peningaverðmætum sínum að raunvirði. Í flestum löndum sem eru með FIAT gjaldmiðil, eftir því sem ég best veit, eru notaðir svo kallaðir stýrivextir til þess minnka eða auka þennslu.

Venjulegt hlutverk vaxta er að dekka verðrýrnun gjaldmiðils á meðan lánað er auk einhverrar viðunandi umbunar.

Verðtrygging er ekkert annað en afleiðuviðskipti (kennt þannig í skólum út um allan heim). Í öðrum löndum eru svona afleiðuviðskipti helst á milli fagfjárfesta, fjármálafyrirtækja og fyrirtækja. Ég veit ekki um neitt annað land í heimi þar sem almenningi er boðið upp á slíkt.

Verðtrygging hér á landi var sett á til þess að ná stöðuleika, þá á bæði laun og lán. Þetta var gert í algjörri neyð því það var óðaverðbólga. Síðan var launaverðtrygging tekin út en lánaverðtrygging látin halda sér. Þess vegna er oft talað um að það eru tveir gjaldmiðlar í notkun á Íslandi: Verðtryggð króna og svo venjuleg króna.

Ég er alveg sammála að það ríkir fjármálaóstjórn hér á landi og hefur alltaf gert. Ástand krónunnar er bein afleiðing af þessari óstjórn. Nú er vandamálið orðið svo flókið, því ekki hefur verið tekið á því svo lengi, að það verður alltaf sársaukafullt að reyna að laga það. Annað hvort munu skuldarar hagnast á kostnað fjármálaeigenda eða öfugt, ríkir verða fátækari og fátæku ríkari eða öfugt og svo framvegis.

Helsti ókosturinn við að hafa svona óstöðugan gjaldmiðil er auðvita að ekki er hægt að gera almennilegar viðskiptaáætlanir eða mæla árangur með góðu móti. Það kannski útskýrir rótleysi og siðleysi í fyrirtækjarekstri hér á landi - einnig rótleysi í rekstri hins opinbera. Þetta tal um raunvirði og nafnvirði ruglar venjulegt fólk almennt í ríminu og það vita stjórnmálamenn. Eins og þú veist þá er 8% ekki mikill hagnaður ef verðrýrnun er 12%, en menn sleppa því að tala um verðrýrnunina og þá lítur allt vel út á yfirborðinu. Stjórnmálamenn eru sérstaklega flinkir í þessu!

[Landfari, 15.8.2011 kl. 11:12]

Lánveitandi sem lánar verðtryggt þarf ekki að vanda sig í þenslu segir þú. Þar er ég ekki sammála. Verðtryggð lán eru nær undantekningarlaust til lengri tíma og þensla er eitthvað sem ekki er byggt á traustum forsendum og mun því hverfa innan einhverra tímamarka. Þeim mun lengur sem þensla varir þeim mun verra verður ástandið á eftir þensluna og þá þarf áfram að greiða af láninu því mikilsvert fyrir lánadrottninn að skuldarinn sé traustur.

Með því að skuldin sé vertryggð þurfa vextirnir ekki að dekka áhættuna af verðrýrnun og geta því verið lægri sem nemur verðbólgunni og áhættunni af tímabundnum sveiflum. Ég vil meina að vextir af verðtryggðum lánum ættu að vera 2-3% og allir vextir yfir 5% ofan á verðtryggingu eru hreinir okurvextir. Í þessu liggur vandi skuldar hér miklu fremur en verðtryggingunni. Vextir eru allt of háir en hvers vegna? Þar ræður einfaldlega markaðalögmálið um framboð og eftirspurn. Hér hefur alltaf verið offramboð á skuldurum en eftirspurn eftir "spörurum" ef svo má kalla fólk sem leggur fyrir.

Hér hafa bankar getað boðið fólki lán á fáránlegum kjörum allt uppundir 10% vexti ofan á verðtryggingu og ekkert mál að koma þessari vöru út. 

Það er alveg rétt hjá þér að stýrivextirnir sem eru nauðsynlegt stjórntæki hafa hverfandi áhrif á verðtryggðu lánin. Þeir hafa hinsvegar bein áhrif á almenn neyslulán sem í fæstum tilfellum eru verðtryggð. Bankarnir fóru hinsvegar framhjá þessu stjórntæki með því að bjóða hrein neyslulán sem erlend lán, vertryggð með gjaldmiðli annara landa. Hér voru keypt inn þúsundir bíla og annarr  neysluvöru á svona lánum og Seðlabankanum gefið langt nef í viðleitni sinni til að hemja skuldsetningu heimilanna. Þeir buðu líka hrein neyslulán sem húsnæðislán því það var engin forsenda fyrir því að fá húsnæðislán hjá þeim að þú værir að kaupa húsnæði. Þú þurftir bara að hafa laust veðpláss í húsinu þínu.

Það má hinsvegar færa sterk rök fyrir því að það sé kostur að þessi vopn seðlabankans í baráttunni við þenslu séu ekki að hafa afgerandi áhrif á verðtryggðu lánin sem eru að lang stærstum hluta tekin til íbúðakaupa. Það er ekki gott mál að í þenslu missi fólk heimili sín af því að afborganir af húsnæðisláninu rjúka upp í hæstu hæðir því seðlabankinn er að reyna að slá á þenslu með hækkun stýrirvaxta.

Þú segir sjálfur að verðtryggingin hafi verið sett á til að ná stöðugleika. Það eru engar vísbendingar um að aðstæður hér hafi breyst það mikið að nú sé eina leiðin til að ná stöðugleika að afnema verðtrygginguna. Eiginlega þvert á móti. 

Annars sýnist mér nú svona í grunninn að við séum sammála um flest nema þessa verðtryggingu. Þú leggur meiri áherslu á að afnema vertrygginguna en ég tel vandamálið frekar felast í of háum vöxtum af verðtryggðum lánum.

[Vilhjálmur Bjarnason Ekki fjárfestir, 15.8.2011 kl. 16:56]

Sæll Jón Páll Garðarsson. Tók ekki eftir þessu innleggi þínu fyrr en núna. Ég talaði um að á hinum norðurlöndunum væri þetta á áhveðinn hátt en raunin er nú alltaf sú að það geta komið upp aðstæður eins og í þessu tilviki sem þú nefnir að þær bætur eða laun sem teljast eðlileg raunframfærsla miðað við að skilgreina framfærsluþætti og  þjónustu sem  á að teljast fullnægjandi lýsing á hóflegri og eða eðlilegri framfærsluþörf fjölskyldu af tiltekinni stærð, á tilteknum stað og á tilteknum tíma er ekki að nægja.

Í því tilviki sem þú nefnir er ástæðan sú að fasteignaverð er orðið það hátt í Oslo og þá sérstaklega miðborginni  sem er ein dýrasta borg í heimi í dag að leiguverðið sem framkallast af eignarverðinu er orðið það hátt að þessi hóflegi og eðlilegi framfærslukostnaður sem þetta kerfi byggir á gerir ekki ráð fyrir svona háu verði = leiguverði. Með því er auðvitað verið að ýta þeim sem þiggja þessar bætur eða laun út frá þessum viðmiðum til að búa einhvers staðar annars staðar en úi miðborg Osló. Endurtek, kerfið er að vinna vel fyrir allan þorra almenning sem á því þarf að halda og miklu betur en nokkurn tímann hér á landi og stend við það.